De Landbouwtafel
De Landbouwtafel
De Landbouwtafel
Ik stap in een turbulente tijd in de politiek, dat was dan ook de reden waarom ik lid werd van Volt. Crisis stapelt zich op crisis en de politiek lijkt geen antwoorden te kunnen geven. Dus is het ook mijn verantwoordelijkheid als klein wieltje in de politieke machine om me te verdiepen in waar het over gaat, en niet alleen artikelen te lezen die via facebook naar me toe komen. Voordat ik dadelijk ook geen antwoord heb.
Debatcentrum de Balie in Amsterdam nodigde Charles C. Mann uit. Journalist en schrijver van het boek “De tovenaar en de profeet”, over de belangen van landbouw en natuur. Buiten Mann zelf waren er ook sprekers uitgenodigd vanuit de jonge boeren, gevestigde boeren, wetenschappers, voedselproducenten en de Rabobank. Dit leek me een geschikte lezing om me goed te informeren, en het lijkt me fijn om dit met jullie te delen. Laat ik beginnen: deze avond was waardevol. Het begin van mijn zoektocht naar goede antwoorden voor mij.
Ik ga het college hier niet herhalen, daarvoor mag je op de link hieronder klikken. Toch, in het kort, stikstof, zowel de uitstoot via bemesting als via ammoniak die vrijkomt via de ontlasting. Stikstof komt terecht in de bodem en het oppervlaktewater, waar het destructieve gevolgen heeft voor het leven van micro-organismen. Uiteindelijk vertaalt zich dat naar in het leven boven de grond en in het water. Wat eigenlijk een heel zwart verhaal is, zeker als ik luister naar de geluiden uit de samenleving die deze zorgen graag naar paniek of de fabelen verwijzen.
Waarbij ik wel een opmerking moet zetten, een relatief kleiner deel van de ammoniakuitstoot komt ook uit de industrie en verbrandingsmotoren.
Maar toen kwam de voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt aan het woord, hij was heel positief. De jonge boeren waren er duidelijk in dat ze de waarden aangegeven door de wetenschap respecteren en aan de slag willen met de oplossing. Eigenlijk stonden ze al in de startblokken maar door het klappen van het landbouwakkoord is dit niet verder gegaan.
Professor Franciska de Vries gaf een kleine lecture in bodemwetenschap, welke invloed landbouw heeft op het bodemleven. Hoe we nu landbouw bedrijven is een gevaar voor de biodiversiteit in de bodem. Overstappen op biologische landbouw vraagt meer landoppervlak, wat de biodiversiteit in de grond ook niet te goede komt. Dus er zal een goede balans moeten blijven tussen landbouwoppervlak en natuur. Waar bij ook keuzes gemaakt worden om minder vee te houden, minder veevoer te moeten verbouwen en dit oppervlak te gebruiken voor voedsel voor mensen.
Een groot struikelpunt voor boeren om over te stappen op biologische landbouw is dat het onvoldoende verdient, iets wat voor elke ondernemer een struikelblok zal zijn. Het zal echt aan de politiek zijn om ervoor te zorgen dat biologisch boeren een degelijk verdienmodel moet worden en toekomstperspectief bieden. Ook de Rabobank, die bij mij bekend stond als de drijvende kracht achter steeds grotere boerderijen, wist te melden dat zij achter de transitie naar landbouw in harmonie met de natuur. Bij monde van Alex Datema werd opgeroepen voor een burgerberaad over de stikstof crisis, wat mijn Volt hart sneller doet kloppen.
Het woord innovatie hoorde ik voor deze avond eigenlijk alleen als een oplossing om door te kunnen blijven gaan zoals we het het kennen, zoals gaswassers en speciale vloeren bewezen zich keer op keer als niet effectief genoeg. Er wordt voorbijgegaan aan dat vleesvervangers ,kweekvlees en vegan of vegetarisch eten ook als innovatie gezien moeten worden. Het past alleen niet in het straatje van het klassieke beeld van de agro.
Ik zelf zie na deze avond een mooie toekomst voor iedereen: de jonge boeren, de natuur, maar ook wie op het moment geen mogelijkheid heeft of wil veranderen. Geef deze mensen de tijd. Als we nu beginnen, dan kunnen we iedereen die tijd nodig heeft deze ook geven.
Roger Ramakers